صفحه اصلی

Case study: how a new futures research method can facilitate organisations to thrive in change

فرآیند تجسم خلاق: مطالعه موردی: چگونه یک روش آینده‌پژوهی جدید می‌تواند تسهیل‌گر پیشرفت سازمان‌ها در تغییر باشد.

چکیده

تقاضاهای توسعه پایدار، ارزش‌های مصرف‌کنندگان جدید و توسعه سریع فناوری، شرکت‌ها را مجبور به تغییر جهت بقا می‌کند. این مطالعه موردی، روش آینده‌پژوهی جدیدِ «فرآیند تجسم خلاق» را که در یک شرکت تولیدی کوچک و متوسط ​​آزمایش‌شده است، توصیف می‌کند. هدف از این فرایند کمک به شرکت‌ها برای پیشرفت در تغییر است. عناصر هسته اصلی در ایجاد امید به آینده، مشارکت کارمندان، یادگیری مهارت نرم و تجسم آینده‌های خلاق است. این فرآیند شش مرحله دارد. ریشه‌ها، همدلی، امید، جریان، شکوفایی و دستاوردها. در اولین گام‌ها، مدیریت یا یک گروه کوچک‌تر مشابه، در یک زمینه کاری مشارکت می‌کنند و پس‌ازآن کارگاهی برای گروه وسیع‌تری از افراد برگزار می‌شود. در کارگاه مشترک ایجاد خلاقیت، شرکت‌کنندگان تصاویر ایده‌ال آینده خود را در مورد موضوع مطرح‌شده و مراحل عملی برای رسیدن به آن، ایجاد می‌کنند. علاوه بر دیدگاه‌های پنتی مالاسکا[1] و کارین هولستیوس[2] در مورد رهبری الهام‌بخش، من تحقیق مارککو ویلنیوس[3] و لیندا هولبچه[4] را برای مرور ادبیات در خصوص رهبری الهام‌بخش، چابکی و تعامل کارکنان مطالعه کردم. اهداف این تحقیق ایجاد یک روش تجسم خلاقانه و آزمایش و مشاهده این روش در عمل بود. سؤال تحقیق این بود که چگونه یک روش فرآیند تصور مشترک می‌تواند به سازمان‌ها در تغییر کمک کند؟ روش تحقیق نيز یک مطالعه کیفی در ترکیب با روش‌های کمی مانند مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته بود. این فرآیند به شرکتِ موردمطالعه کمک کرد تا جهت‌گیری و تصاویر مثبت آینده را ایجاد نموده، امید به آینده و درک اهمیت مدیریت مهارت نرم در شرکت را افزایش دهد. این مسئله می‌تواند به تقویت ارتباطات، الهام بخشیدن به تعامل کارمندان و ایجاد انگیزه، اشتیاق و فضای کاری بهتر کمک کند. همچنین، این فرآیند می‌تواند ما را در یافتن چشم‌انداز آینده، وضوح مشکلات کلیدی و گام‌های عملی برای رسیدن به چشم‌انداز یاری رساند. این روش می‌تواند به مدیریت در تصمیم‌گیری کمک کند.

کلیدواژه‌ها

آینده، تجسم، خلق مشترک، تغییر.

[1] Pentti Malaska

[2] Karin Holstius

[3] Markku Wilenius

[4] Linda Holbeche

فهرست مطالب

۱. مقدمه … ۷

۱.۱ هیچ امیدی برای آینده بهتر وجود ندارد؟... ۷

۱.۲ آینده اتوماسیون ... ۹

۱.۳ نیاز سازمانی برای تجدید حیات … ۱۰

۱.4 فرآیند تجسم خلاق به سازمان‌ها در تغییر کمک می‌کند؟ ... ۱۱

۱.۵ شرکت موردمطالعه … ۱۳

۱.6 طرح کلی پایان‌نامه … ۱۴

۱.7 اطلاعات تکمیلی در مورد حریم خصوصی … ۱۴

۲. تغییر سازمانی به سمت موج ششم... ۱۵

۲.۱ رهبری بینشی... 17

۲.۲ تغییر، چابکی، انعطاف‌پذیری و هدف … ۲۰

۲.۲.۱ موانع چابکی در سازمان‌ها … ۲۱

۲.۲.۲ چابکی و انعطاف‌پذیری در سازمان … ۲۲

۲.۲.۳ هدف … ۲۲

۲.3 تعامل و چشم‌انداز کارکنان ... ۲۴

۳. پژوهش … ۲۷

۳.1 سؤالات تحقیق و روش‌شناسی… ۲۷

۳.۲ مطالعه کیفی در ترکیب با روش‌های کمی … ۲۸

۴. روش تجسم خلاق… ۳۰

۴.۱ مرحله مقدماتی / ریشه‌ها … ۳۳

۴.۲ مربیگری گروه اول / همدلی … ۳۳

۴.۳ مربیگری گروه دوم / امید … ۳۴

۴.4 پرسشنامه برای کارمندان / تیم / جریان … ۳۵

۴.5 کارگاه تجسم خلاق / شکوفایی... ۳۵

۴.۶ خلاصه یافته‌ها، مراحل بعدی، اجرا / دستاوردها … ۳۷

۵. شرکت موردمطالعه … ۳۸

۵.۱ تاریخچه شرکت … ۳۸

۵.۲ وضعیت قبل از فرآیند تحقیق … ۳۹

۵.۳ نقاط قوت و چالش‌های کلیدی... 40

۶. مطالعه موردی فرآیند مشاوره خلاقیت … ۴۲

۶.۱ جلسه اولیه ۷.۹.۲۰۱۶ … ۴۲

۶.۲ اولین جلسه مربیگری ۷.۱۱.۲۰۱۶ … ۴۴

۶.۳ دومین جلسه مربیگری ۲.۱۲.۲۰۱۶ … ۴۵

۶.۴ پرسشنامه… ۴۶

5.6 کارگاه تجسم خلاقانه ۲۰.۱.۲۰۱۷ ... 47

6.6 چگونه یک روش تجسم خلاقانه می‌تواند به سازمان‌ها در واکنش به تغییر کمک کند؟... ۵۱

7. بحث … ۵۴

۷.۱ یافته‌های اصلی … ۶۱

۷.۲ تجزیه‌وتحلیل داده‌ها… ۶۲

۷.۳ هدف، چابکی و انعطاف‌پذیری … ۶۲

۷.۴ تعامل کارکنان … ۶۳

۷.۵ امید به آینده، تصویر آینده مثبت، آینده‌اندیشی … ۶۵

۷.۶ جو بهتر … ۶۸

7.7 رهبری بینشی... 68

8.7 مراحل بعدی، اجرا … ۶۸

۷.۹ اهمیت، محدودیت‌ها و تعمیم‌پذیری مطالعه … ۷۰

10.7 مشارکت‌های نظری و پیشنهادهای تحقیق … ۷۰

11.7 مشارکت‌های عملی و پیشنهادها … ۷۱

۸. نتیجه‌گیری

منابع … ۷۵

ضمایم… ۸۷

ضمیمه ۱. چشم‌انداز شرکت ۲۰۱۶ - ۲۰۱۹، ۱ … ۸۷

ضمیمه ۲. چشم‌انداز شرکت ۲۰۱۶ - ۲۰۱۶، ۲ … ۸۸

ضمیمه ۳. پرسشنامه ارسال‌شده به کارکنان… ۸۹

ضمیمه ۴. برنامه روز رشد ۲۰.۱.۲۰۷ … ۹۰

ضمیمه ۵. پاسخ‌های پرسشنامه و نتایج کار گروهی در فضای موضوع… ۹۱

ضمیمه ۶. پاسخ‌های پرسشنامه و نتایج کار گروهی در کارتیمی موضوع... 93

ضمیمه ۷. پاسخ‌های پرسشنامه و نتایج کار گروهی در ارتباط موضوعی... ۹۵

ضمیمه ۸. پاسخ‌های پرسشنامه و نتایج کار گروهی در رشد موضوع/ سودآوری شرکت ... 97

ضمیمه ۹. پاسخ‌های پرسشنامه و نتایج کار گروهی در شرایط کاری موضوع... 9۹

ضمیمه 10. بازخورد مدیرعامل شرکت، فرآیند تصور خلاق شرکت... 1۱۱

نتیجه‌گیری

«جایی که در حال حاضر قدرتی وجود ندارد، هیچ امیدی برای آینده هم وجود نخواهد داشت»

جان سی ماکسول[1]، مربی تحول‌آفرین

آینده نامشخص است و ممکن است تاریک به نظر برسد اما در پایان این ما هستیم که باید آینده بهتری بسازیم. در این دنیای منطقی پر از مشکلات پیچیده، به روحیه مثبت و تخیل نیاز داریم تا راه‌حل‌های بهتری برای آینده پیدا کنیم. جهان به‌سرعت در وجوه مختلف در حال تغییر است و ما نیاز به سازگاری و توسعه روش‌های خود داریم. می‌توانیم اقدامات خود را عاقلانه‌تر، مسئولیت‌پذیرتر و با دلسوزی بیشتری انتخاب کنیم. سازمان‌ها نیز با فشار داخلی و خارجی برای یافتن راه‌های بهتر و پایدارتر روبرو هستند. وقتی خودکارسازی و اتوماسیون، برخی از وظایف سنتی کار را به عهده می‌گیرد، سرمایه انسانی به دلیل اهمیت خلاقیت، نوآوری و در همه بینش‌های انسانی رشد خواهد کرد. من می‌خواستم عناصر مختلف تغییر را شناخته و یک روش آینده‌پژوهی، «فرآیند تجسم خلاق»، طراحی کنم که می‌تواند به سازمان‌ها در پیشرفت به‌سوی تغییر کمک کند. در مطالعه موردی خود، درباره فرآیند شرکت موردمطالعه تحقیق کردم. روش با پژوهش سنتی آینده‌ها اما با عناصری از زندگی، مربیگری و تسهیل کسب‌وکار ساخته‌شده است. من تحقیق کردم که چگونه این فرآیند می‌تواند به سازمان‌ها در پیشرفت به‌سوی تغییر کمک کند.

می‌خواستم دانش خود را در مورد تجسم، رهبری الهام‌بخش، آینده سازمان‌ها و عناصر تغییر و اهمیت مهارت‌های نرم در محیط کار افزایش دهم. در مورد تغییر سازمان‌ها و اینکه چگونه یافته‌های تحقیقاتی من می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا در تغییر پیشرفت کنند، کاوش کردم. به گفته گربراند[2] و همکاران (2016)، در سازمان انسان‌محور هدف مانند ستاره شمالی برای هدایت و ایجاد انگیزه در عموم عمل می‌کند. در شرکت‌های مبتنی بر هدف، همه باهم کار می‌کنند، اطلاعات را به اشتراک می‌گذارند، مایل به یادگیری هستند، خلاقیت را تشویق می‌کنند، بر روی نوآوری تمرکز کرده، مهارت‌های فنی و اجتماعی را به‌خوبی متعادل می‌کنند، اشتیاق دارند، متعهد هستند، ریسک می‌کنند و بر آینده‌ای که در حال آمدن است، تمرکز می‌کنند. چنین شرکتی را می‌توان یک شرکت انعطاف‌پذیر و چابک دانست. هر دو ویژگی فوق، توانایی کنار آمدن با تغییر را افزایش می‌دهند. از طرف دیگر، سازمان‌های دارای سلسله‌مراتب و اداره شونده با ساختارهای سازمان‌یافته، ارتباطات ضعیف و سیاست‌های سخت‌گیرانه کارکنان که باعث دلسرد شدن در تفکر و بیان آزادانه نظرات می‌شوند، مانع چابکی هستند (گربراند و همکاران، 2016).

فرآیند تجسم خلاق جدید خود را در خصوص شرکت موردمطالعه، آزمایش و مشاهده کردم. هدف من تسهیل روند تغییر، ایجاد و افزایش امید به آینده، کمک به مدیریت در آینده‌اندیشی و دادن ابزارهایی برای تصمیم‌گیری بهتر با چالش‌هایشان بود. امیدوار بودم کارمندان را در یافتن راه‌حل‌های جدید، چشم‌اندازها و روش‌های بهتر برای انجام کار، تشویق و مشارکت دهم. من هدف بلند پروازانه‌ای را مدنظر قراردادم تا با روش جدید خود به آن برسم. احساس می‌کنم در همه این زمینه‌ها بهتر ازآنچه انتظار داشتم موفق شدم. در ابتدا دیدم که چشم‌انداز، نقطه برجسته حرکت است اما در طول این فرآیند مشخص شد که این مسیر و آنچه در سازمان ایجاد می‌کند بزرگ‌ترین دستاورد است. چابکی، فضا، تعامل کارمندان و ارتباطات در این سازمان بهتر رشد کرد. مدیریت توانست با وضوح بیشتری موانع تغییر و تصمیمات لازم برای برخورد با آن‌ها را ببیند. این فرایند، آینده‌اندیشی را در بین مدیریت و کارمندان تشویق می‌کند. احساس می‌کردم امید به آینده در بین همه رو به رشد است. به نظر من این روند، کار زمینه‌ای خوبی را برای شرکت در فرآیند تغییر ایجاد کرد. گام‌های بعدی، شروع به یافتن چشم‌انداز و مأموریت بزرگ‌تری بود که در کنار هم هدف و دلیل وجود سازمان‌ها را تشکیل می‌دادند. در تحقیق خود دریافتم که با استفاده از «فرآیند تجسم خلاق» شرکت‌ها می‌توانند ابزارهایی برای پاسخگویی به تغییرات مداوم و تقویت نگرش مثبت امیدوارکننده در بین عوامل خود، به دست آورند. این روند می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا با دید باز به آینده نگاه کنند. مدیران ارشد، مدیریت میانی و کارمندان یاد می‌گیرند که آینده دلخواه خود را ایجاد کرده و با سهولت و تعامل بیشتری با مشکلات فعلی مقابله کنند. رهبری بینشی، مانند کاپیتان کشتی بودن است. برای پیمایش، باید بدانید که سفر از کجا شروع می‌شود و بندر موردنظر کجاست. برای حرکت در یک کشتی بزرگ، خدمه به همان اندازه مهم هستند و باید نقش خود را بازی کرده و تمام تلاششان را انجام دهند تا او با خیال راحت مقصد را انتخاب کند.

من از نلسون ماندلا[3] به‌عنوان نمونه‌ای از مهارت‌های رهبری بصیرت بخش که همراه با آسیب‌پذیری و دلسوزی بود، استفاده کردم. از او سپاسگزارم که مرا در روند این نوشتن راهنمایی کرد. در خصوص رویه‌های امید به آینده در یک روزنامه پرطرفدار فنلاندی (www.iltasanomat.fi، 2020) مقاله‌ای وجود داشت که نشان می‌داد چگونه ربات‌ها در کارخانه‌ای در شهر پروو[4] شروع به انجام کارهای خسته‌کننده و خطرناک و با نتیجه مثبت می‌کنند به‌طوری‌که رفاه کارگران افزایش می‌یابد و میزان ابتلا به بیماری بیماران کاهش‌یافته است. تغییر می‌تواند بسیاری از جنبه‌های مثبت را به همراه داشته باشد. ما بخشی از طبیعت و چرخه‌های آن هستیم. پروژه آموزش شهروندی[5] را می‌توان به‌عنوان فرایندی برای ایجاد چیز جدیدی مانند یک میوه قلمداد کرد که باعث تغذیه و شادی می‌شود، بااین‌حال ریشه‌ها را هم با کود شیمیایی قوی‌تر می‌کند. من نوشته خود را با شعری از پدر آینده‌پژوهی، پروفسور پنتی مالاسکا[6] که هرگز شانس ملاقات شخصی با وی را نداشتم اما میراث او را برای این کار مطالعه کردم، پایان خواهم داد. خرد او به من الهام می‌بخشد تا به یادآورم که ما تنها لحظه‌ای کوتاه در این سیاره زیبا و آبی هستیم و می‌توانیم انتخاب کنیم که از زمان خود به‌خوبی استفاده کنیم و به ساخت‌وسازهای آینده بهتر کمک کنیم.

 مثل نسیم باد

«تجربیات و افکار ما در جهان همچون نسیمی از وزش باد در ابری مه‌گرفته است که واقعیت‌ها را می‌سازند»

پنتی مالاسکا، انسانی بصیر و بشردوست

[1] John C. Maxwell

[2] Gerbrand

[3] Nelson Mandela

[4] Porvoo

[5] Citizenship Education Project (CEP)

[6] Pentti Malaska