نویسندگان: محمدهادی قاسمی و عبدالرحیم پدارم
چکیده:
در حال حاضر تولید دادههای مربوط به افراد، شرکتها و بهطور ویژه دادههای شهروندان و استفاده از آن، بهسرعت رو به رشد است. امروزه بیش از هر زمان دیگری در اینترنت، مسافرت، تفریح، تجارت و تقریباً در همه جنبههای زندگی روزمره، ردپای دیجیتالی بر جای میگذاریم و این دادهها ارزش بالقوه و بسیار زیادی را برای مصرفکنندگان، شرکتها، سازمانهای دولتی و امنیتی فراهم میکنند. در عصر دیجیتال بهراحتی میتوان طیف متنوعی از دادهها و اطلاعات شهروندان را برای اهداف وسیعتر و موضوعاتی که درگذشته پیشبینینشده بود، بکار برد، همچنین اتفاقات پیشبینینشده در آینده مانند همهگیری بیماری کرونا نیز میتواند تأثیرات عمیقتری در استفاده و اشتراکگذاری دادههای شهروندان و تغییر نگرش عمومی نسبت به این موضوع ایجاد کند. در پژوهش حاضر با جامعه آماری شامل خبرگان مرتبط با موضوع و 12 نمونه آماری، ضمن استفاده از روش سناریو پردازی، چهار سناریو آینده پیرامون سیستمهای داده شهروند ارائه شده است که این سناریوها بیان میدارند هنجارهای جهانی، مدلهای تجاری، قوانین بینالمللی و رویکردهای دولتها در مورد دادههای شهروندان میتوانند توسعه پیدا کرده و تغییرات قابلتوجهی داشته باشند. در برخی از سناریوها، همگرایی در حاکمیت دادهها وجود دارد و دادهها با آزادی بیشتری در سراسر جهان جابجا میشوند. در برخی دیگر، دولتها رویکردهای واگرا و اغلب محدودکنندهتری دارند و دادهها بهطور فزایندهای بومیسازی میشوند؛ لذا در فضای عدم قطعیت آینده، درعینحال که تشخیص میدهیم همکاریهای بینالمللی اجتنابناپذیر است در کنار آن مدیریت دادههای ملی نیز حیاتی است و باید مسیری را طی کنیم که امنیت ملی و منافع کشورمان به بهترین وجه تضمین شود.